Turystyka - Dziedzictwo kulturowe
Zabytkowe obiekty świadczą o historii obszaru pozwalające na jej poznanie i zobaczyć ślady przeszłości. Gmina Sosnowica dysponuje potencjałem atrakcji turystycznych w postaci interesujących obiektów zabytkowych, które można pogrupowa według rodzajów:
W Lejnie znajduje się kapliczka murowana z lat 20-tych XX wieku – wpisana do ewidencji zabytków.
Zespoły pałacowo-parkowe:
Park leśny w Sosnowicy Lasek został założony przed I wojną światową. Zachowały się aleje spacerowo-leśne połaczone ze stawami oraz sztucznie ukształtowany wówczas pagórek widokowy na stawy. W zachodniej części parku można było oglądać ewenement przyrodniczy w postaci zrośniętego dębu i sosny noszących miejscowe nazwy „Kościuszko” (dąb) i „Ludwika” (sosna). Według legendy dąb zasadził Tadeusz Kościuszko, a sosnę – Ludwika Sosnowska, na wieczną pamiątkę ich romantycznej miłości. Niestety pod koniec sierpnia 2001 roku jedno z drzew zrośniętych ze sobą (sosna) zwaliło się ze starości.
Zabytkowe zabudowania gospodarcze
Cmentarze i miejsca pamięci stanowią duży walor turystyki sentymentalnej, są częścią malowniczego krajobrazu gminy.
Cmentarz kościelny w Sosnowicy założony w czasach zaboru austriackiego, na początku XIX wieku. Jest miejscem spoczynku wiernych z terenu parafii Sosnowica oraz miejscem pamięci narodowej.
W Lejnie Cmentarz unicki z XVIII-XX wieku, położony wśród pól z widocznymi śladami po cerkwi unickiej (wpisany do ewidencji zabytków).
Cmentarz prawosławny z końca XIX wieku również wpisany do ewidencji zabytków.
Cmentarz wojenny z 1915 roku położony w polu na wschód od drogi Łęczna – Sosnowica ze śladami mogił ziemnych.
Cmentarz niemiecki położony w lesie, gdzie pod rozłożystym dębem usypano 25 mogił ziemnych w 6 rzędach położny w lesie około 1km na zachód od drogi Łęczna – Sosnowica i około 20m na północ od drogi gruntowej Orzechów – Uścimów.
Cmentarz grzebalny pounicki z XVII - XVIII wieku połozony przy kurhanie w Zienkach.
Cmentarz Żydowski - kirkut znajdujący się przy drodze z Sosnowicy do Urszulina, w wformie prostokątnego wału)
Obok kościoła w Sosnowicy znajdują się dwa pomniki: Nieznanego Żołnierza z lat 1914 - 1920 oraz Żołnierzy AK i WiN z lat 1939 - 1956.
Stare drewniane chałupy węglowe najczęściej z przyczółkiem z XIX-XX wieku w miejscowości Górki.
Głazy narzutowe w Górkach z czerwonego granitu skandynawskiego i są to okruchy skalne przyniesione z dalekiej Północy przez lodowiec przed około 244-273 tysiącami lat.
W Lejnie stare chałupy z początku XX wieku.
Pole bitwy z 1863 roku przy drodze do Sosnowicy na południe od wsi. W sierpniu 1863 roku, gdy Karol Krysiński twórca obozu powstańczego we wsi Lipniak, zatrzymał się na kilka dni w Lejnie i okolicach Sosnowicy Rosjanie wysłali przeciwko niemu z Radzynia Podlaskiego cztery roty piechoty z kostromskiego pułku piechoty, z sotnią kozaków i dwoma dzialami, pod dowództwem kapitana Zabłockiego. Kolumna ta 19 sierpnia przybyła do Lejna i skierowała się w stronę Sosnowicy. W okolicach Górek doszło do starcia z partią Krysińskiego, który wobec przewagi nieprzyjaciela wycofał się w kirunku Pieszowoli i Lipniaka. Zabiych 14 powstańców zawieziono do kostnicy, nastepnie pochowano na cmentarzu łacińskim, sosnowickim.
W krajobraz gminy wpisują się liczne kapliczki, krzyże przydrożne , które chodź nie są ewidencjonowane, jednakże mają wartość historyczną, stanowią dziedzictwo kulturowe, o które mieszkańcy dbają. Rozsiane są one na obszarze całej gminy. Krzyże są z reguły drewniane otoczone niewielkim płotem, natomiast kapliczki są murowane z wnęką, w której umieszczony jest wizerunek Matki Bożej.
Ponadto zachowały się liczne bydynki mieszkalne (domy) oraz zabudowania gospodarcze między innymi obory i stodoły w miejscowościach Nowy Orzechów, Stary Orzechów, Lejno, Kropiwki, Pieszowola i Turno, które są nie wpisane do rejestru zabytków.
Wśród zabytkow, które są ujęte w wojewódzkiej ewidencji znajdują się stanowiska / zabytki archeologiczne w miejscowościach, Bohutyn, Górki, Izabelin, Komarówka, Lejno, Zienki, Libiszów, Lipniak, Olchówka, Sosnowica, Sosnowica Dwór, Stary Orzechów, Pieszowola, Turno, Zbójno, Zacisze.
|